TAŞIMA MALİYETİ VE ARBİRTAJ FIRSATLARI (ÖRNEKLİ )

Daha önceki yazılarda tanımını yaptığım taşıma maliyeti tanımını bu yazıda daha detaylı inceleyeceğiz. Hem vadeli sistemin nasıl çalıştığı, ne zaman işlem açılırsa yararlı olacağı ve arbitraj imkanlarını nasıl göreceğimizi anlatmaya çalışacağım.

Taşıma maliyeti vadeli işlemlerde spot fiyat üzerine vade ve piyasa faizi ile uyumlu olarak konularak oluşan fiyatlamadır. Her vadeli için süre ile birlikte değişir.

Örneğin;

2 Haziran 2023 itibariyle;

AKBNK SPOT :17,55

AKBNK0623 :18,34

AKBNK0723:19,09

AKBNK0823:19,60

Görüldüğü gibi aylar itibariyle taşıma maliyeti arttığından vadeli fiyatlarda farklılaşmaktadır.

Teorik vadeli fiyat:

Vadeli fiyat = spot fiyat + taşıma maliyeti

Taşıma maliyetini hesaplamayı öğrenmeliyiz; şu an taşıma maliyeti %60 olarak hisse senetlerinin pay vadelilerine sahip olabiliriz. Bunun anlamı; % 60 ın bize aylık maliyeti: %5 yani 30 günde %5 bir kayıp ya da faizi kabul ediyoruz demek.

Normal koşullarda buradaki taşıma maliyetini biz piyasada mevduat tarafında da bulmamız gerek, böyle olduğu sürece vadeli işlem piyasası sağlıklı çalışır.

Verdiğimiz Akbank fiyatları özelinde taşıma maliyetlerini hesaplayalım.

(Vadeli fiyat - Spot fiyat ) / spot fiyat = (18,34-17,55)/17,55 = 0,045014

(365*0,045014) / Vadeye kalan gün sayısı (26) = 0,6319 Yani % 63 lük bir taşıma maliyeti var 26 gün için.

Temmuz vadeli % 56 Ağustos vadeli % 48 olarak ortaya çıkar

VİOP kullanım şekilleri ;

A- Kaldıraç kullanımı - Yatırımcının sınırlı parası vardır ve mevcut parasıyla maksimum derecede işlem yapmak ister bundan sebep, taşıma maliyeti çok önemi yoktur iyi bir yükseliş ya da düşüş bekliyordur ona göre pozisyon alır.

B- Düşük taşıma maliyetinden faydalanma - Yatırımcının parası % 63 den daha iyi bir şekilde piyasada değerleniyordur mevcut parasını kullanmak yerine vadeli işlem yaparak değerlendirir. (Normal piyasa koşullarında VİOP taşıma maliyetleri ve piyasa, risksiz faiz arasında bu kadar fark yoktur ama bu dönemde farklılaşma çok var. Piyasada %30-40 mevduat oranları bulunurken buradaki taşıma maliyeti daha yüksek oranlarda işlem görmektedir.)

Tersi durumlarda olduğu olmuştur. Mevduat oranları daha yüksek kalırken taşıma maliyetleri daha aşağıda görebiliriz. Bu durumda nakdimizi kullanmak yerine vadeli işlem piyasasını kullanmamız daha mantıklı olur.

C- Arbitraj fırsatı - Akbank örneğimizde Haziran vadeli işlem taşıma maliyeti %63, bunun anlamı; arbitraj fırsatı olmasıdır. Burada yapacağımız işlem spot piyasada alım ve karşılığı olarak vadeli piyasada açacağımız aynı tutarlı short (kısa) pozisyon ile Haziran sonunda % 63 e denk bir getiri sağlamış oluruz.

Arbitraj Fırsatı Örneğini sağlamlaştırmak adına ;

AKBNK 17,55 İLE 1000 TANE ALIM YAPTIK

Karşılığında, Haziran VİOP 10 ADET SHORT POZİSYON açtık. (18,34 ile.)

30 Hazirana geldiğimizde en basit olarak şu şekilde düşünelim.

*Spot fiyat aynı kalsın; 17,55 ile aldığımız hisse 0 kar ile kalır.

*VİOP pozisyonumuz süre geçtikçe spot fiyata yaklaşacağı için 30 haziran günü Vadeli sözleşme 17,55 olur. Kısada (short) olduğumuz için burada kar yazarız.

18,34 - 17,55 = 0,79 1000 tane olduğu için 790 TL kar olur. 790 TL kar 18300 TL yi bankada %63 ile mevduat a yatırmak ile aynı kazançtır.Burada Örnek işlemi yapabilmek için hem spot alım için para hem de vadeli işlem için başlangıç teminatı ve biraz daha fazlası gerekir.